Verhalen en gebruiken van de Saamì vroeger

Tijdens onze vakantie in Fins Lapland ontdekken we met de hele familie dé twee transport manieren (sneeuwscooter rijden en sleeën), zien we het Noorderlicht en gaan we in een echte kotta pannenkoeken eten. Natuurlijk kan bij zo’n week een traditionele Lapse avond niet ontbreken en wanneer we in deze grote Kotta naar binnen gaan, is het alsof we in een museum terecht zijn gekomen. Overal hangen traditionele voorwerpen en in een boot ligt allerlei lekker eten klaar. Tussen de gerechten door wordt er gezongen of verteld over (oude) gebruiken en tradities.

Kuksa

Een vrouw vertelde over haar kuksa. Een kuksa is zo duur omdat hij van knoest gemaakt wordt. Je hebt er ook maar één in je leven nodig, zo lang gaan ze mee. Meestal personaliseer je ze door je naam erin te laten graveren of zelfs een heel verhaal. De mevrouw die daar stond, had haar koeksa voor haar verjaardag gekregen en hier stond een hele beschrijving van die dag op. Er waren drie auto’s, zoveel mensen en zoveel honden, de plaats waar het was, dat er twee keer koffie werd gezet omdat de eerste keer de ketel kapot ging en nog veel meer. En dat allemaal geschreven en getekend op haar kleine kuksa! Ik vind het wel iets hebben om zo je hele levensverhaal in tekeningen op een koeksa te hebben staan die dus altijd overal mee naartoe gaat.

Traditionele schoenen

Later werd er verteld over de traditionele Finse schoenen. In deze tijd draagt niemand die meer, maar vroeger had iedereen ze. Gemaakt van, hoe kan het ook anders, rendierbont wat voor extra warmte zorgt. De voorkant van de schoen loopt in een punt omhoog, dit is niet alleen voor de warmte zoals vele denken, maar door die punt konden ze makkelijk skies aantrekken. Elke skie had namelijk een soort touwtje en daar schoof je de punt onderdoor, dan zat je vast aan de skie en was je klaar om te skiën. Vroeger, heel vroeger, had je een lange en een korte ski. Met die korte skie kon je dan bijsteppen om snelheid te maken.

De traditionele trommels

Ze ging door met haar verhalen over vroeger en vroeger hadden de Saamì traditionele trommels, gemaakt van rendierhuid. De trommels zijn rond en anders ovaal, dit staat voor de ronde wereld, de zon, de levenscyclus, de cyclus van de jaargetijde en ga zo maar door. Aan de achterkant was een houten kruis, soms met twee horizontale balken. Dit is voor de stevigheid maar staat ook voor de familie, familieboom. Op de voorkant is het rendierleer gespannen. Dit vlak wordt onderverdeeld in twee of drie vakken. In deze vakken staan allemaal symbolen getekend, van de jacht, dieren, goden etc. Wanneer er twee vakken zijn staat een vak voor vandaag de dag en het andere vak voor het spirituele. Bij drie vakken staat het onderste vak dan ook nog voor de onderwereld.

Er werden oude verhalen verteld en in het Fins gezongen terwijl we ondertussen allemaal typisch Finse gerechten op onze borden kregen, heerlijk was het! En zeker een aanrader om te doen als je in Fins Lapland bent.